হিন্দু ধৰ্মাৱলম্বী লোকসকলৰ বিশ্বাস অনুসৰি ব্ৰহ্মা, বিষ্ণু আৰু মহেশ এই তিনিও হ’ল সৰ্বশক্তিমান । এজন সৃষ্টিকৰ্তা, এজন পালনকৰ্তা আৰু তৃতীয়জন সংহাৰকৰ্তা।তিনিওৰে শক্তিৰ কোনো সীমা নাই। সেয়েহে হিন্দু ধৰ্মত ব্ৰহ্মাৰ এক শক্তিশালী মহান অস্ত্ৰৰ নাম ব্ৰহ্মাস্ত্ৰ, মহাদেৱৰ ত্ৰিশুল আৰু ভগৱান বিষ্ণুৰ আঙুলিত সুদৰ্শন চক্ৰ বিৰাজমান । বিশ্বাস অনুসৰি ভগৱান বিষ্ণু আৰু তেওঁৰ অৱতাৰ শ্ৰীকৃষ্ণই এই সুদৰ্শন চক্ৰৰ দ্বাৰা বহু দৈত্য-দানৱক হত্যা কৰিছিল।
সুদৰ্শন চক্ৰৰ নাম দুটা শব্দৰে গঠিত। সু আৰু দৰ্শন। ইয়াৰ অৰ্থ হৈছে ভাল দৃষ্টি। সকলো মহান অস্ত্ৰৰ ভিতৰত কেৱল সুদৰ্শন চক্ৰহে অহৰহ গতিশীল। ইয়াৰ নিৰ্মাণক কেন্দ্ৰ কৰিও আছে বহু কাহিনী । শাস্ত্ৰত এই সুদৰ্শন চক্ৰ ব্ৰহ্মা, বিষ্ণু, মহেশ আৰু দেৱগুৰু বৃহস্পতিৰ শক্তিৰ সংমিশ্ৰণেৰে সৃষ্টি হোৱা বুলি কোৱা হৈছে।
বহুতত আকৌ ইয়াক দেৱতাৰ সৃষ্টিকৰ্তা বিশ্বকৰ্মাই নিৰ্মাণ কৰা বুলিও এটা কাহিনী আছে। বিশ্বকৰ্মাৰ কন্যা সঞ্জনা ভগৱান সূৰ্য্যৰ লগত বিবাহপাশত আবদ্ধ হৈছিল। কিন্তু সূৰ্য্যৰ উজ্জ্বলতাৰ বাবে তেওঁলোক তেওঁৰ ওচৰলৈ যাব পৰা নাছিল। এই কথা যেতিয়া তেওঁ দেউতাকক ক’লে তেতিয়া বিশ্বকৰ্মাই সূৰ্য্যৰ উজ্জ্বলতা কিছু হ্ৰাস কৰিলে। তাৰ পিছত বিশ্বকৰ্মাই বাকী থকা ধূলিখিনি সংগ্ৰহ কৰি তাৰ পৰা তিনিটা বস্তু তৈয়াৰ কৰিলে। প্ৰথম পুষ্পক বিমান, দ্বিতীয় ভগৱান শিৱৰ ত্ৰিশূল আৰু তৃতীয় সুদৰ্শন চক্ৰ।
অৱশ্যে পুৰাণ গ্ৰন্থত এসময়ত অসুৰে স্বৰ্গ আক্ৰমণ কৰি দেৱতাসকলক বন্দী কৰিছিল বুলিও কোৱা হৈছে। আনকি ভগৱান বিষ্ণুৱেও মহাপৰাক্ৰমী অসুৰৰ পৰা স্বৰ্গ ৰক্ষা কৰিব নোৱাৰিলে। ইয়াৰ পিছত তেওঁ মহাদেৱক হাজাৰ হাজাৰ পদুম ফুলেৰে পূজা কৰিলে আৰু ভগৱান শিৱ তেওঁৰ তপস্যাত সন্তুষ্ট হ’ল ৷ অৱশ্যে বিষ্ণুৱে শিৱক দিবলৈ এপাহ পদুম কম হোৱাত তেওঁৰ এটা চকু উলিয়াই শিৱলিংগত আগবঢ়াই দিলে আৰু তেতিয়াই ভগৱান শিৱই সন্তুষ্ট হৈ তেওঁক সুদৰ্শন চক্ৰ দিলে, যাৰ দ্বাৰা নাৰায়ণে অসুৰক ধ্বংস কৰিলে।
মহাভাৰতৰ মতে ভগৱান শ্ৰীকৃষ্ণ আৰু অৰ্জুনে অগ্নি দেৱতাক খাণ্ডৱ বন জ্বলোৱাত সহায় কৰিছিল। বিনিময়ত তেওঁ কৃষ্ণক চকা আৰু কৌমোদকী গদা উপহাৰ দিলে। পৰশুৰামে ভগৱান শ্ৰীকৃষ্ণক সুদৰ্শন চক্ৰ দিছিল বুলিও এক জনপ্ৰিয় কিংবদন্তি আছে।
সুদৰ্শন চক্ৰৰ বিশেষত্ব হ’ল ইয়াক শত্ৰুৰ ওপৰত নিক্ষেপ কৰিব নোৱাৰি। ই মনৰ বেগেৰে গতি কৰে আৰু শত্ৰুক ধ্বংস কৰিহে উভতি আহে। সমগ্ৰ পৃথিৱীতে ইয়াৰ পৰা হাত সাৰিবলৈ কোনো উপায় নাই। পুৰাণ আৰু শাস্ত্ৰৰ মতে ই এক চেকেণ্ডত কোটি কোটি বাৰ ঘূৰি থাকে। ই চকুৰ পলকতে লাখ লাখ যোজন (১ যোজন-৮ কিলোমিটাৰ) যাত্ৰা কৰিব পাৰে। ইয়াৰ ওজন ২২০০ কিলোগ্ৰাম বুলি ধাৰণা কৰা হৈছে।যাক ব্ৰহ্মস্ত্ৰতকৈ অধিক শক্তিশালী অস্ত্ৰ বুলি বিশ্বাস কৰা হয়।
