প্ৰতি বছৰে ২৭ জুনত পালন কৰা হয় বিশ্ব এমএছএমই দিৱস । ৰাষ্ট্ৰসংঘৰ সাধাৰণ সভাই ২০১৭ চনৰ এপ্ৰিলত ২৭ জুনক বিশ্ব এমএছএমই দিৱস হিচাপে মনোনীত কৰিছিল।এক স্মাৰক হিচাপে ক্ষুদ্ৰ উদ্যোগবোৰক বহনক্ষম উন্নয়নৰ লক্ষ্য প্ৰদান কৰি, উদ্ভাৱনক উৎসাহিত কৰাৰ লগতে লাখ লাখ লোকক জীৱিকা প্ৰদান কৰাৰ উদ্দেশ্যেৰে সমগ্ৰ বিশ্বজুৰি পালন কৰা হয় আজি এই ‘বিশ্ব এমএছএমই দিৱস’ ।এই বছৰৰ বিশ্ব এমএছএমই দিৱসৰ বিষয় হ’ল ‘স্থিতিস্থাপকতা আৰু পুনৰ্নিৰ্মাণ ৷ বহনক্ষম উন্নয়নৰ বাবে এমএছএমই’ শীৰ্ষক বিষয়ৰ অধীনত পালন কৰা হৈছে এই দিৱস।
ক্ষুদ্ৰ আৰু মজলীয়া উদ্যোগসমূহক ভাৰতৰ আৰ্থ-সামাজিক বিকাশৰ মেৰুদণ্ড হিচাপে গণ্য কৰা হয়। সেইক্ষেত্ৰত এম.এছ.এম.ইয়ে কৃষিৰ পিছত দ্বিতীয় সৰ্ববৃহৎ নিযুক্তি সৃষ্টিকাৰী খণ্ড হিচাপে আত্মপ্ৰকাশ কৰিছে। এই খণ্ডটো হৈছে নিযুক্তি বৃদ্ধিৰ এক মুখ্য চালিকাশক্তি যি বিভিন্ন ধৰণৰ সামগ্ৰী নিৰ্মাণ আৰু সেৱা কৰি দেশৰ জিডিপিত যথেষ্ট অৰিহণা যোগায় ৷ আন্তৰ্জাতিক ক্ষুদ্ৰ ব্যৱসায় পৰিষদৰ সংজ্ঞা অনুসৰি, এম.এছ.এম.ই.-বোৰে সাধাৰণতে ২৫০ জনতকৈ কম লোকক নিযুক্তি দিয়ে আৰু বেছিভাগ মধ্য-আয়ৰ দেশত মুঠ নিযুক্তিৰ হাৰ ৭০% আৰু জি.ডি.পি.ৰ হাৰ ৫০%।
হিৰেক্ট ইণ্ডিয়াৰ সহ-প্ৰতিষ্ঠাপক আৰু মুখ্য কাৰ্যবাহী বিষয়া ৰাজ দাসে কয় যে জিডিপিত ২৯% আৰু দেশৰ ৰপ্তানিত ৫০% অৱদানৰ সৈতে এই খণ্ডটো দ্ৰুত গতিত বৃদ্ধি পাইছে। এই খণ্ডটোৱে প্ৰায় ১.২ কোটি লোকক নিযুক্তি প্ৰদান কৰিছে আৰু নিৰন্তৰ ১০% তকৈ ওপৰৰ বিকাশৰ হাৰ বজাই ৰাখিছে, যাৰ বাবে এই খণ্ডত উদ্যোগ আৰু উদ্ভাৱনৰ প্ৰচাৰ কৰাটো যথেষ্ট গুৰুত্বপূৰ্ণ।
ভাৰতীয় যুৱ শক্তি ন্যাসৰ প্ৰতিষ্ঠাপক আৰু পৰিচালনা ট্ৰাষ্টী লক্ষ্মী ভি ভেঙ্কটেছনে কয় যে ৰপ্তানি আৰু জিডিপি বৃদ্ধি কৰা এই খণ্ডটোৱে ভাৰতৰ যুৱপ্ৰজন্মৰ প্ৰয়োজনীয়তা অতি ভালদৰে পূৰণ কৰিব পাৰে ৷
অনুকূল নিয়ন্ত্ৰক পৰিৱেশ আৰু শক্তিশালী চৰকাৰী পদক্ষেপে যোৱা বছৰ এছ.এম.ই.-ক ১৭% বৃদ্ধি কৰাত সহায় কৰিছে। দ্ৰুত ডিজিটাইজেচন আৰু ডিজিটেল ঋণ দাতা কোম্পানীসমূহৰ বাবে সহজ, সস্তা পুঁজিৰ বাবে, ২০২৩ চনৰ ভিতৰত এমএছএমইসমূহত ডিজিটেল ঋণ ১৫ গুণ বৃদ্ধি হোৱাৰ সম্ভাৱনা আছে ৷
ফিডিপেৰ প্ৰতিষ্ঠাপক মনন দীক্ষিতে কয় যে মহামাৰীটোৱে এমএছএমইসমূহৰ মাজত ডিজিটেল পৰিশোধ বৃদ্ধি কৰিছে, যাৰ ফলত দ্ৰুত পৰিশোধ, সম্পদ অপ্টিমাইজেচন আৰু কাৰ্যকৰী দক্ষতা বৃদ্ধি হৈছে। চৰকাৰী পদক্ষেপ আৰু উপভোক্তা উদ্যোগে যোৱা কেইবছৰমানত দেশত ডিজিটেল পৰিশোধৰ ক্ষেত্ৰত এক নতুন প্ৰৱণতা স্থাপন কৰিছে।
তেওঁ কয় যে ভাৰতীয় ৰিজাৰ্ভ বেংক আৰু নেচনেল পেমেণ্ট কৰ্পোৰেচন (এনপিচিআই)য়ে এমএছএমই সমূহক ডিজিটেল লাভালাভ প্ৰদান কৰাৰ ক্ষেত্ৰত যথেষ্ট অগ্ৰগতি লাভ কৰিছে। অৱশ্যে বিত্ত, সঁজুলি, ইনচেণ্টিভ আৰু লাভালাভৰ বিষয়ে তথ্যৰ অভাৱৰ বাবে বহুতো এম.এছ.এম.ই. ডিজিটেল হোৱা নাই। বেংক আৰু পৰিশোধ সেৱা প্ৰদানকাৰীসকলে দোকানসমূহক ইয়াক ঠিক কৰিবলৈ চেষ্টা কৰি আছে, তেওঁ কয় যে এনে কাৰ্যসূচীয়ে টায়াৰ-৩ আৰু আইভি বজাৰক সামৰি ল’ব লাগে।
“দোকানবোৰত ডিজিটেল আন্তঃগাঁথনিৰ অভাৱ আছে। তেওঁলোকে অনুভৱ কৰা উচ্চ ব্যয়ৰ বাবে ডিজিটেল আন্তঃগাঁথনি গ্ৰহণ কৰিবলৈ সংকোচ বোধ কৰে। স্মাৰ্টফোন আৰু পেমেণ্ট প্লেটফৰ্ম যেনে ভীম ইউপিআই আৰু কিউআৰে অধিক গ্ৰাহকক ডিজিটেল পৰিশোধ বাছনি কৰাত সহায় কৰিছে, যাৰ ফলত এমএছএমইবোৰে মূল্য-সংযোজন সেৱা আগবঢ়াব পাৰে। গ্ৰাহকসকলে ডিজিটেল পৰিশোধতকৈ অধিক দাবী কৰে। ব্যৱসায়ীসকলক তেওঁলোকৰ ব্যৱসায় গঢ়ি তোলাত আৰু ব্ৰেণ্ডৰ আনুগত্য বৃদ্ধি কৰাত সহায় কৰিবলৈ লয়েলটি কাৰ্যসূচী, সৰল ইএমআই, বিলিং পৰিশোধ আদি উপলব্ধ কৰিব লাগে,”বুলিও তেওঁ মত প্ৰকাশ কৰে ।
ইউবিঅ’এনৰ মনদীপ অৰোৰাই কৈছিল যে এমএছএমইৰ পৰা ২০২০-২০২১ বৰ্ষৰ বাৰ্ষিক প্ৰতিবেদনত ৬.৩৩ বিলিয়ন ভাৰতীয় ‘এমএছএমই’ৰ তালিকা আছে। “অৰ্থনৈতিক আৰু সামাজিক বিকাশ দুয়োটা বৃদ্ধি কৰি, ই ব্যৱসায়িক ষ্টাৰ্টআপ আৰু কম ব্যয়ৰ নিযুক্তিৰ সুযোগ সৃষ্টিত উদগনি দিয়ে। উদ্যোগটোৰ উন্নতিৰ বাবে মজলীয়া আৰু ক্ষুদ্ৰ ব্যৱসায়ৰ বিকাশ অপৰিহাৰ্য। সামগ্ৰিকভাৱে অৰ্থনীতিৰ ওপৰত এনে উদ্যোগবোৰৰ প্ৰভাৱ বাঢ়ি আহিছে আৰু সেইবোৰ বিশ্বব্যাপী বজাৰলৈ বিস্তাৰিত হৈছে।”
আনহাতে ট্ৰেড ইণ্ডিয়া ডট কমৰ মুখ্য কাৰ্যবাহী বিষয়া সন্দীপ ছেত্ৰীয়ে কয়”এমএছএমইভাৰতীয় অৰ্থনীতিত এক মুখ্য শক্তি। ৬৩ নিযুত এমএছএমই আছে যি দেশৰ উৎপাদন উৎপাদনৰ ১/৩ভাগত অৰিহণা যোগায়। এই খণ্ডটোৱে কেৱল নিযুক্তি সৃষ্টি নকৰে, কিন্তু ই ডাঙৰ কোম্পানীবোৰৰ অৰ্থনৈতিক কাৰ্যকলাপকো সমৰ্থন কৰে। আমাৰ চৰকাৰে এই ব্যৱসায়বোৰৰ উন্নতি আৰু প্ৰচাৰত এক গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰিছে। ‘মেক ইন ইণ্ডিয়া’ আৰু ‘আত্মনিৰ্ভৰ ভাৰত অভিযান’ৰ দৰে পদক্ষেপে দেশত এক শক্তিশালী আৰু প্ৰতিযোগিতামূলক উৎপাদন আন্তঃগাঁথনি গঢ়ি তোলাৰ পথ প্ৰশস্ত কৰিছে। খণ্ডটোৱে অধিক বন্ধুত্বপূৰ্ণ নীতি বিচাৰে যি এই ব্যৱসায়বোৰক যোগান শৃংখলাৰ স্থিতিস্থাপকতা উন্নত কৰাত আৰু বিকাশ ত্বৰান্বিত কৰাত সহায় কৰিব পাৰে,” ।
উল্লেখনীয় যে সৰু আৰু মজলীয়া আকাৰৰ প্ৰতিষ্ঠানৰ জৰিয়তে স্থানীয় নিবনুৱা হ্ৰাস কৰিব পাৰি, যি আঞ্চলিক অৰ্থনৈতিক ভাৰসাম্যহীনতা সংশোধন কৰাত সহায় কৰিব পাৰে। বহনক্ষম এমএছএমই খণ্ডৰ উত্থানৰ ফলত স্থানীয় চাকৰিৰ সম্ভাৱনা সৃষ্টি হৈছে, যি মেগাচিটিবোৰত জনসংখ্যা বৃদ্ধি হ্ৰাস কৰাত সহায় কৰিছে।
