যোৱা কেইবছৰমানৰ জলবায়ু পৰিৱৰ্তনৰ বাবে ছিকিমৰ হিমালয়ৰ কোলাত ইটোৰ পিছত সিটোকৈ ‘হিমবাহ হ্ৰদ’ (হিমবাহৰ হ্ৰদ)ৰ আকাৰ বৃদ্ধিয়ে চৰকাৰী পৰ্যায়ত ‘উদ্বেগ’ৰ সৃষ্টি কৰিছে। যোৱা অক্টোবৰ মাহত হ্ৰদৰ পাৰ ভাঙি যোৱাৰ ফলত হাৰাপ্পা বানৰ তাণ্ডৱ সমগ্ৰ দেশে দেখিছে ৷ চৰকাৰী সূত্ৰৰ পৰা বিশেষকৈ ১৬টা হ্ৰদৰ আকাৰ সলনি হোৱাৰ খবৰ পোৱাৰ পিছত ছিকিম চৰকাৰে নিয়মীয়াকৈ নিৰীক্ষণ কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰিছে ৷ এইক্ষেত্ৰত সহযোগী কৰিছে কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰ আৰু সেনাবাহিনীয়ে ।
ছিকিমৰ ভাৰত-চীন সীমান্তক বৈদেশিক পৰিক্ৰমা মন্ত্ৰালয়ে দেশৰ অন্যতম ‘অতি স্পৰ্শকাতৰ’ অঞ্চল হিচাপে চিনাক্ত কৰিছে। ছিকিমত সমুদ্ৰপৃষ্ঠৰ পৰা ৩০০ মিটাৰৰ পৰা ৮৬০০ মিটাৰলৈকে বিভিন্ন অঞ্চল আছে। ছিকিমৰ দুই তৃতীয়াংশ ওখ পৰ্বতেৰে আবৃত। ৪৩৬ কিলোমিটাৰ এলেকাত ৮০টা হিমবাহ আছে। প্ৰায় ২০ কিলোমিটাৰ এলেকাত ২৬৬টা ‘হিমবাহৰ হ্ৰদ’ আছে। ইয়াৰে ১৬ টা হ্ৰদক লৈ ‘উদ্বেগ’ থকা বুলি সূত্ৰই দাবী কৰিছে।
ছিকিম চৰকাৰৰ এজন সচিব পৰ্যায়ৰ বিষয়াই কয়-, “উন্নয়নৰ কামৰ সমান্তৰালকৈ হিমবাহৰ পৰিস্থিতি নিৰীক্ষণ কৰাটো ছিকিম চৰকাৰৰ দায়িত্ব। যোৱা অক্টোবৰৰ প্ৰাকৃতিক দুৰ্যোগৰ পিছত দায়িত্ব বাঢ়িছে। সেয়েহে বিভিন্ন পৰ্যায়ত জৰীপ আৰু নিৰীক্ষণ আৰম্ভ হৈছে।”
যোৱা জুন মাহত এটা বিশেষ দলে পশ্চিম ছিকিমৰ উপৰিভাগৰ ইষ্ট ৰাথং হিমবাহ অঞ্চল পৰিদৰ্শন কৰিছিল। দক্ষিণ লোনাক হ্ৰদত সংঘটিত হোৱা দুৰ্যোগৰ পিছত সমগ্ৰ ছিকিমত তীস্তা গতিবিদ্যাৰ জৰীপ চলি আছে। উত্তৰ ছিকিমৰ ওপৰত এতিয়াও এটা জৰীপ দলে কাম কৰি আছে বুলি সূত্ৰই জনায়। কিন্তু হিমালয়ৰ মাজমজিয়াত থকা হিমবাহৰ পৰা গঠিত হ্ৰদসমূহৰ পাৰ ভাঙি পৰিলে এই দুৰ্যোগৰ পৰিসৰক লৈ চিন্তিত হৈ পৰিছে বিজ্ঞানী আৰু বিষয়াসকল।
ইফালে উত্তৰ, পশ্চিম ছিকিমকে ধৰি বিভিন্ন অঞ্চলত কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰৰ সহযোগত উপগ্ৰহৰ জৰিয়তে ছবি আৰু তথ্য সংগ্ৰহৰ কাম চলি আছে। কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰে গঠন কৰা এটা দলে বাৰিষাৰ অন্ত পৰাৰ পিছত ছিকিমৰ হিমালয়ৰ কোলাত বিবেচনাধীন সকলো হ্ৰদৰ পৰ্যায়ক্ৰমে ক্ষেত্ৰ জৰীপ সম্পূৰ্ণ কৰিবলৈ বিচাৰিছে। দলটোত আছে নেশ্যনেল ৰিম’ট চেন্সিং চেণ্টাৰৰ প্ৰতিনিধি, সেনা বিশেষজ্ঞ, ভাৰতীয় ভূতাত্ত্বিক জৰীপ আৰু ৰাষ্ট্ৰীয় দুৰ্যোগ ব্যৱস্থাপনা কৰ্তৃপক্ষৰ প্ৰতিনিধি।
প্ৰশাসনৰ সূত্ৰ অনুসৰি যোৱা ১২ জুলাইত ছিকিম চৰকাৰৰ উচ্চ পদস্থ বিষয়াসকলৰ সৈতে ছিকিমৰ বিজ্ঞান আৰু প্ৰযুক্তি বিভাগৰ বিজ্ঞানী আৰু বিষয়াসকলৰ এক বৈঠক অনুষ্ঠিত হৈছিল। যোৱা এপ্ৰিল মাহত ‘ভাৰতীয় মহাকাশ গৱেষণা সংস্থা’ (ISRO)-এ এটা প্ৰতিবেদন প্ৰেৰণ কৰিছিল যে ‘হিমবাহ হ্ৰদ’ৰ আকাৰ বৃদ্ধি পাইছে, যাৰ বাবে বিপদ বৃদ্ধি পাইছে ৷ সেই শীৰ্ষ পৰ্যায়ৰ বৈঠকৰ পৰাই সকলোৱে ছিকিমত নতুন ‘ৰিজিঅ’নেল চেণ্টাৰ ফৰ গ্লেচিঅ’লজী’ সৃষ্টি কৰিবলৈ সন্মত হৈছিল।
ছিকিমৰ বিজ্ঞান আৰু প্ৰযুক্তি বিভাগৰ এজন বিষয়াই কয় যে, “দক্ষিণ লোনাকৰ দৰে হ্ৰদ এটাই ৰাতিটোৰ ভিতৰতে কেনেধৰণৰ দুৰ্যোগৰ সৃষ্টি কৰিব পাৰে, সেয়া ছিকিমৰ চাৰিখন জিলাই দেখিছে। গতিকে আগতীয়াকৈ সতৰ্কতা আৰু সম্ভাৱ্য ব্যৱস্থা গ্ৰহণ কৰা হৈছে।”
