দেশত প্ৰথম, জম্মু আৰু কাশ্মীৰত লিথিয়াম সংৰক্ষণ পোৱা গৈছে । ভাৰতীয় ভূতাত্ত্বিক জৰীপে কৌশলগত আৰু গুৰুত্বপূৰ্ণ খনিজ পদাৰ্থৰ ওপৰত ১,১১৫ টা প্ৰকল্প আৰু সাৰখনিজ ৰ ওপৰত ১৬ টা প্ৰকল্প স্থাপন কৰিছে । কেন্দ্ৰীয় চৰকাৰে বৃহস্পতিবাৰে কৈছিল যে জম্মু আৰু কাশ্মীৰত প্ৰথমবাৰৰ বাবে ৫.৯ নিযুত টন লিথিয়াম ভাণ্ডাৰ পোৱা গৈছে । লিথিয়াম হৈছে এক অ-লৌহ ধাতু আৰু ইভি বেটাৰিৰ এক মুখ্য উপাদান ।
“ভাৰতীয় ভূতাত্ত্বিক জৰীপে প্ৰথমবাৰৰ বাবে জম্মু-কাশ্মীৰৰ ৰিয়াচি জিলাৰ চালাল-হাইমানা অঞ্চলত ৫.৯ নিযুত টন লিথিয়াম অনুমান কৰা সম্পদ স্থাপন কৰিছে , মন্ত্ৰালয়ে লগতে কয়, “এই ৫১ টা খনিজ খণ্ডৰ ভিতৰত ৫টা খণ্ড সোণ আৰু অন্যান্য খণ্ডৰ সৈতে সম্পৰ্কিত পটাছ, মলিবডেনাম, আধাৰ ধাতু আদি ১১ খন ৰাজ্য জম্মু-কাশ্মীৰ, অন্ধ্ৰ প্ৰদেশ, ছত্তীশগড়, গুজৰাট, ঝাৰখণ্ড, কৰ্ণাটক, মধ্য প্ৰদেশ, উৰিষ্যা, ৰাজস্থান, তামিলনাডু আৰু তেলেংগানা আদিৰ দৰে সামগ্ৰীৰ সৈতে সম্পৰ্কিত ।
“২০১৮-১৯ বৰ্ষৰ পৰা আজিলৈকে ক্ষেত্ৰ ঋতুৰ পৰা জিএছআইয়ে কৰা কামৰ ওপৰত আধাৰিত কৰি খণ্ডবোৰ প্ৰস্তুত কৰা হৈছিল । ইয়াৰ উপৰিও, মুঠ 7897 নিযুত টন সম্পদৰ সৈতে কয়লা আৰু লিগ্নাইটৰ 17 টা প্ৰতিবেদনকয়লা মন্ত্ৰালয়ক হস্তান্তৰ কৰা হৈছিল । বৈঠকৰ সময়ত বিভিন্ন বিষয় বস্তু আৰু হস্তক্ষেপ ক্ষেত্ৰৰ ওপৰত সাতখন প্ৰকাশন মুকলি কৰা হৈছিল য’ত জি এছ আইয়ে কাম কৰে।” পৰৱৰ্তী ক্ষেত্ৰ ঋতু ২০২৩-২৪ৰ বাবে প্ৰস্তাৱিত বাৰ্ষিক কাৰ্যসূচী বৈঠকত উপস্থাপন আৰু আলোচনা কৰা হৈছিল । পৰৱৰ্তী ২০২৩-২৪ বৰ্ষত, জিএছআইয়ে ১২ টা সামুদ্ৰিক খনিজ অনুসন্ধান প্ৰকল্পকে ধৰি ৩১৮ টা খনিজ অন্বেষণ প্ৰকল্পৰে গঠিত ৯৬৬ টা কাৰ্যসূচী গ্ৰহণ কৰি আছে,” মন্ত্ৰালয়ে লগতে কয় ।
ভাৰতীয় ভূতাত্ত্বিক জৰীপে কৌশলগত আৰু গুৰুত্বপূৰ্ণ খনিজ পদাৰ্থৰ ওপৰত ১১৫ টা প্ৰকল্প আৰু সাৰ খনিজ পদাৰ্থৰ ওপৰত ১৬ টা প্ৰকল্প স্থাপন কৰিছে । খনি মন্ত্ৰালয়ে কয়, “ভূ-তথ্যবিজ্ঞানৰ ওপৰত ৫৫ টা কাৰ্যসূচী, মৌলিক আৰু বহুমুখী ভূ-বিজ্ঞানৰ ওপৰত ১৪০ টা কাৰ্যসূচী আৰু প্ৰশিক্ষণ আৰু প্ৰতিষ্ঠানগত ক্ষমতা নিৰ্মাণৰ বাবে ১৫৫ টা কাৰ্যসূচীও গ্ৰহণ কৰা হৈছে ।”ৰে’লৱেৰ বাবে কয়লা জমা বিচাৰি 1851 চনত ভাৰতীয় ভূতাত্ত্বিক জৰীপ (জিএছআই) স্থাপন কৰা হৈছিল ।
বিগত বছৰবোৰত, জিএছআই কেৱল দেশৰ বিভিন্ন ক্ষেত্ৰত প্ৰয়োজনীয় ভূ-বিজ্ঞান তথ্যৰ ভঁৰাললৈ বৃদ্ধি হোৱানাই, লগতে আন্তৰ্জাতিক প্ৰতিষ্ঠিত এক ভূ-বৈজ্ঞানিক সংগঠনৰ মৰ্যাদাও লাভ কৰিছে । ইয়াৰ মুখ্য কাৰ্যসমূহ ৰাষ্ট্ৰীয় ভূ-বৈজ্ঞানিক তথ্য আৰু খনিজ সম্পদ মূল্যায়ন সৃষ্টি আৰু উন্নীতকৰণৰ সৈতে সম্পৰ্কিত । এই উদ্দেশ্যবোৰ ভূমি জৰীপ, বায়ু-বাহিত আৰু সামুদ্ৰিক জৰীপ, খনিজ সম্ভাৱনা আৰু অনুসন্ধান, বহু-শৃংখলাগত ভূ-বৈজ্ঞানিক, ভূ-কাৰিকৰী, ভূ-পৰিৱেশ আৰু প্ৰাকৃতিক বিপদ অধ্যয়ন, গ্লেচিঅ’লজী, চিচমো-টেকটনিক অধ্যয়ন আৰু মৌলিক গৱেষণা ৰ জৰিয়তে প্ৰাপ্ত কৰা হয় । জি.এছ.আই.-ৰ মুখ্য ভূমিকাত অন্তৰ্ভুক্ত আছে উদ্দেশ্যমূলক, নিৰপেক্ষ আৰু আপ-টু-ডেট ভূতাত্ত্বিক দক্ষতা আৰু সকলো ধৰণৰ ভূ-বৈজ্ঞানিক তথ্য প্ৰদান কৰা, নীতি নিৰ্ধাৰণৰ সিদ্ধান্ত, আৰু বাণিজ্যিক আৰু আৰ্থ-সামাজিক প্ৰয়োজনীয়তাৰ ওপৰত গুৰুত্ব দিয়া ।
