মণিপুৰৰ মুঠ ঘৰুৱা উৎপাদন প্ৰায় ৪৫ হাজাৰ কোটি টকা। আৰু মণিপুৰৰ পাহাৰত পপি অথবা আফিং খেতিৰ যি সমান্তৰাল অৰ্থনীতি চলি আছে তাৰ পৰিমাণ কিমান? ৰাজ্যখনৰ সংখ্যাগৰিষ্ঠ মেইটেইসকলৰ যৌথ মঞ্চত কোকোমিয়ে দাবী কৰিছে যে আফিং খেতিৰ মূল্য হ’ব প্ৰায় ৫০ হাজাৰ কোটি টকা। ৰাজ্যৰ জিডিপিতকৈও বেছি!
শেহতীয়াকৈ মণিপুৰত হিংসাত্মক ঘটনা সন্দৰ্ভত উচ্চতম ন্যায়ালয়ত এখন নথি দাখিল কৰিছে ‘মণিপুৰ ট্ৰাইবেলছ ফ’ৰাম, দিল্লী’-এ । মঞ্চৰ মতে, যোৱা দশকত মণিপুৰৰ ড্ৰাগছ সৰবৰাহৰ ব্যৱসায় ‘অতি শক্তিশালী ড্ৰাগছ মাফিয়া’ৰ নিয়ন্ত্ৰণলৈ আহিছে। উচ্চতম ন্যায়ালয়ত দাখিল কৰা নথিখনত দাবী কৰা হৈছে , ‘এই ড্ৰাগছ মাফিয়া বা তেওঁলোকৰ সম্প্ৰদায়ৰ নাম নিৰ্দিষ্ট কৰিব পাৰি। উদাহৰণ হিচাপে বৃহৎ পৰিসৰৰ ড্ৰাগছ মাফিয়া মণিপুৰৰ প্ৰাক্তন মুখ্যমন্ত্ৰীৰ আত্মীয়। আন এটা বৃহৎ পৰিসৰৰ ড্ৰাগছ মাফিয়া বৰ্তমানৰ মণিপুৰৰ মুখ্যমন্ত্ৰীৰ আত্মীয়।“
কেন্দ্ৰীয় চোৰাংচোৱা সংস্থাৰ বিষয়াসকলে জনোৱা মতে, বিগত তিনিমাহ ধৰি মণিপুৰত মেইটেই আৰু কুকি জনগোষ্ঠীৰ মাজত সংঘৰ্ষৰ লগতে হিংসাত্মক পৰিস্থিতিৰ আঁৰৰ আন কেইবাটাও কাৰকে ৰাজ্যখনৰ ড্ৰাগছ মাফিয়াৰ স্পষ্ট সমৰ্থন লাভ কৰা বুলি ধাৰণা কৰা হৈছে। চোৰাংচোৱা বিষয়াৰ মতে মণিপুৰ আৰু উত্তৰ-পূবৰ অধিকাংশ উগ্ৰপন্থী সংগঠন এই ড্ৰাগছ ব্যৱসায়ৰ লগত জড়িত ৷উগ্ৰপন্থীৰ উপাৰ্জনৰ মূল উৎস হৈছে ড্ৰাগছ সৰবৰাহৰ। আৰু ড্ৰাগছ সৰবৰাহৰ পথত উগ্ৰপন্থীৰ বাবে অস্ত্ৰ-শস্ত্ৰও সৰবৰাহ কৰা হয়। কিছু মাহ পূৰ্বে মণিপুৰত আৰম্ভ হৈছিল অবৈধ আফিং খেতিৰ বিৰুদ্ধে অভিযান ৷ আফিং খেতি আৰু ড্ৰাগছ ব্যৱসায়ৰ লগত জড়িত সকলো পক্ষৰ স্বাৰ্থত আঘাত হানিছে, ৰাজনীতিবিদৰ পৰা আৰম্ভ কৰি উগ্ৰপন্থীলৈকে। তাৰ বাবেই হিংসা বিয়পি পৰিল। যিটো এতিয়া সংখ্যাগৰিষ্ঠ মেইটেই বনাম সংখ্যালঘু কুকিৰ মাজত সংঘৰ্ষত পৰিণত হৈছে।
আফিঙৰ পৰা উচ্চমানৰ হেৰ’ইন তৈয়াৰ কৰা হয়। চোৰাংচোৱা বিষয়াসকলে কয় যে আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় ড্ৰাগছ সৰবৰাহৰ “সোণালী ত্ৰিভুজ” থাইলেণ্ড-কম্বোডিয়া-লাওছৰ পৰা আঁতৰি যোৱাৰ পিছত ম্যানমাৰত ক্ৰমান্বয়ে শিপাইছে ড্ৰাগছ ব্যৱসায়। তাত থকা চৰকাৰ আৰু সেনাই বিভিন্ন উগ্ৰপন্থী সংগঠনৰ সৈতে যুদ্ধবিৰতি চুক্তি স্বাক্ষৰ কৰিছে। কিন্তু তেওঁলোকক শান্ত কৰি ৰাখিবলৈ তেওঁলোকক ড্ৰাগছৰ খেতি কৰাৰ সুযোগ দিছিল।
এই অঞ্চলৰ উগ্ৰপন্থী ম্যানমাৰৰ উগ্ৰপন্থীৰ সৈতে ঘনিষ্ঠ সংস্পৰ্শত আছে। সেয়েহে মণিপুৰ ম্যানমাৰৰ পৰা ভাৰতলৈ ড্ৰাগছ সৰবৰাহৰ বাবে এক আদৰ্শ অঞ্চলত পৰিণত হৈছে। দেশৰ হেৰ’ইনৰ ৰাজধানী হৈ পৰিছে মণিপুৰ। সীমান্তৱৰ্তী গাঁৱত কুটিৰ উদ্যোগৰ দৰে ঘৰতে বনোৱা হৈছে ড্ৰাগছৰ কাৰখানা। পৰিস্থিতি এনেকুৱা যে গাঁৱৰ মানুহে শস্যৰ খেতি বন্ধ কৰি আফিং খেতি কৰিবলৈ লৈছে ৷
কাৰণ এক হেক্টৰ মাটিত ধানৰ খেতি কৰিলে ১ লাখ টকা লাভ কৰে ৷তাত পপি খেতি কৰিলে ৬-৭ লাখ টকা পোৱা যায়।
নিৰাপত্তাৰক্ষীৰ ড্ৰ’ন ফুটেজত ম্যানমাৰৰ সীমান্তৱৰ্তী মণিপুৰত পাহাৰৰ পিছত পাহাৰত পপি খেতি চলি থকা দেখা গৈছে। মণিপুৰৰ নিচাযুক্ত দ্ৰব্য নিয়ন্ত্ৰণ শাখাৰ আৰক্ষী অধীক্ষক কে মেঘচন্দ্ৰ সিঙে কয় যে ২০১৭ চনৰ পৰা ২০২৩ চনৰ ভিতৰত ৰাজ্যখনৰ ১৫ হাজাৰ একৰতকৈ অধিক মাটিত পপি খেতি চিনাক্ত কৰা হৈছে।
চৰকাৰী পৰিসংখ্যা অনুসৰি কুকি অঞ্চলত প্ৰায় ১৩ হাজাৰ একৰ মাটি আছে। চোৰাংচোৱা সূত্ৰৰ তথ্য অনুসৰি কুকিছৰ মাটিত ড্ৰাগছৰ কেঁচামালৰ খেতি কৰা হয় যদিও ড্ৰাগছ বনোৱাৰ অপৰাধত গ্ৰেপ্তাৰ হোৱা বেছিভাগ লোকেই মেইটেই। ২০১৭ চনৰ পৰা ২০২৩ চনলৈ ৰাজ্যত জব্দ হৈছে ৭৮৮৩ কোটি টকাৰ ড্ৰাগছ।
এক সূত্ৰৰ মতে কুকি অঞ্চলত ড্ৰাগছৰ খেতি কৰা হয়, মেইটেই অঞ্চলত ইয়াৰ পৰা ড্ৰাগছ প্ৰস্তুত কৰা হয় আৰু সৰবৰাহৰ নিয়ন্ত্ৰণ পুনৰ কুকিৰ হাতলৈ যায় । মুঠতে এটা ডাঙৰ চক্ৰ অব্যাহত আছে ।বীৰেণৰ সমালোচকসকলে কয় যে ৰাজ্যৰ বিজেপি চৰকাৰে ড্ৰাগছৰ ব্যৱসায় নিয়ন্ত্ৰণ কৰিবলৈ চেষ্টা কৰিছে।
দিল্লীৰ মণিপুৰ ট্ৰাইবেলছ ফ’ৰামে উচ্চতম ন্যায়ালয়ত কয় যে থৌবাল জিলাৰ ড্ৰাগছ মাফিয়াৰ পৰা ৰাজনীতিবিদলৈ পৰিণত হোৱা প্ৰাক্তন ৰাজ্যিক আৰক্ষী এ এছ পি বৃন্দা থাউনাজমক বোমালে গ্ৰেপ্তাৰ কৰিছিল। কিন্তু ইয়াৰ পিছতে মুখ্যমন্ত্ৰী বীৰেনে এই ঘটনাৰ অভিযোগনামা ফ্ৰেমৱৰ্ক নকৰিবলৈ হেঁচা প্ৰয়োগ কৰে। বৃন্দাৰ প্ৰতিবেদন সন্দৰ্ভত তদন্তৰ দাবী জনাইছে মঞ্চই।
আনহাতে, বীৰেনৰ ঘনিষ্ঠ শিবিৰে প্ৰতিহত কৰি কয় যে ড্ৰাগছৰ ব্যৱসায় ব্যাহত হ’লে কুকি উগ্ৰপন্থী সংগঠনে হিংসাত্মক কাৰ্যকলাপ চলাব বুলি আশংকা কৰা হৈছে ৷
সেয়েহে ৰাজ্য চৰকাৰে পূৰ্বে কুকি উগ্ৰপন্থী সংগঠনৰ সৈতে যুদ্ধবিৰতি প্ৰত্যাহাৰ কৰিবলৈ পৰামৰ্শ দিছিল। যাতে প্ৰয়োজন সাপেক্ষে নিৰাপত্তা বাহিনীয়ে ব্যৱস্থা গ্ৰহণ কৰিব পাৰে। কিন্তু বীৰেনৰ তীব্ৰ অনুৰোধৰ পিছতো কেন্দ্ৰৰ মোডী চৰকাৰে এই পৰামৰ্শ কাৰ্যকৰী কৰিবলৈ সন্মত নহ’ল। যাৰ ফলত এতিয়া হিংসা নিয়ন্ত্ৰণৰ বাহিৰলৈ গৈছে ৷
