সাগৰত এক বিস্তৃত প্ৰণালী বিদ্যমান য’ত কিছুমান মাছে পৰিষ্কাৰ মাছৰ দ্বাৰা পৰিদৰ্শন কৰা নিৰ্ধাৰিত ‘পৰিষ্কাৰ কেন্দ্ৰ’ত পৰিষ্কাৰ কৰিবলৈ নিজকে উপস্থাপন কৰে।
আমি জীৱ-জন্তুৰ মাজত দেখা পোৱা অধিক আমোদজনক পৰিঘটনাবোৰৰ ভিতৰত এটা হ’ল বিভিন্ন প্ৰজাতিৰ মাজত সহযোগিতা, বিশেষকৈ যেতিয়া এজন সঙ্গী ডাঙৰ আৰু শক্তিশালী হয় আৰু আনটো সৰু আৰু দুৰ্বল হয়। এটা চিনাকি উদাহৰণ হৈছে দুটা প্ৰজাতিৰ মাজৰ এক সম্পৰ্ক য’ত এজনে আনটোৰ শৰীৰৰ পৰা এক্টোপৰজীৱী আঁতৰাই আনটো পৰিষ্কাৰ কৰে। দুয়োটা পক্ষই লাভান্বিত হয় – ক্লিনাৰে কিবা খাবলৈ পায়, আৰু পৰিষ্কাৰ কৰা টো হৈছে বিৰক্তিকৰ পৰজীৱীৰ পৰা পৰিত্ৰাণ। আপুনি হয়তো চৰাইবোৰক স্তন্যপায়ী প্ৰাণীৰ পিঠিত চলোৱা আৰু তেওঁলোকৰ শৰীৰত খোঁচ মাৰি থকা দেখিছে, আনকি তেওঁলোকৰ কাণৰ ভিতৰত আৰু বিপদজনকভাৱে তেওঁলোকৰ চকুৰ ওচৰত।
এনে পৰিষ্কাৰ কৰা পাৰস্পৰিকতাবাদৰ এক অধিক বিস্তৃত প্ৰণালী সাগৰত দেখা যায়, য’ত কিছুমান মাছে পৰিষ্কাৰ মাছৰ দ্বাৰা পৰিদৰ্শন কৰা নিৰ্ধাৰিত পৰিষ্কাৰ কেন্দ্ৰবোৰত পৰিষ্কাৰ কৰিবলৈ নিজকে উপস্থাপন কৰে। পৰিষ্কাৰকৰ্তা আৰু তেওঁলোকৰ গ্ৰাহকৰ মাজৰ এই সম্পৰ্কবোৰ যাদৃচ্ছিক ৷কিন্তু বিশেষ প্ৰজাতিবোৰৰ মাজত অতি প্ৰত্যাশিতভাৱে পুনৰাবৃত্তি কৰা পাৰস্পৰিক আদান-প্ৰদান যি কেনেদৰে পৰিষ্কাৰ কৰিব লাগে আৰু বিশেষ পৰিষ্কাৰ প্ৰজাতিবোৰ কেনেদৰে ভালদৰে জানিব লাগে সেয়া জানে।
ব্লুষ্ট্ৰিক ক্লিনাৰ ব্ৰাছ (লেব্ৰোইডচ ডিমিডিয়াটাছ, যি গ্ৰাহকৰ কেইবাটাও প্ৰজাতি পৰিষ্কাৰ কৰে) হ’ল সৰ্বশ্ৰেষ্ঠ পৰিষ্কাৰকাৰী মাছবোৰৰ ভিতৰত এটা।পৰিষ্কাৰকাৰী আৰু গ্ৰাহকৰ এই পাৰস্পৰিক সম্পৰ্কৰ পৰিস্থিতি বিজ্ঞান আৰু বিৱৰ্তনৰ বিষয়ে আমি আজি যি জানিব পাৰিছোঁ তাৰ বেছিভাগেই চুইজাৰলেণ্ডৰ ‘ইউনিভাৰ্চিট দি নিউচাটেল’ৰ পৰিস্থিতি বিজ্ঞান আৰু ইথ’লজীৰ অধ্যাপক ৰেডুৱান ভাশাৰী আৰু তেওঁৰ শিক্ষাৰ্থী আৰু সহকৰ্মীসকলৰ বহু বছৰৰ অধ্যয়নৰ ফলশ্ৰুতি।ভাশাৰীয়ে তেওঁৰ ক্ষেত্ৰ গৱেষণাৰ বেছিভাগ অংশ ইজিপ্তৰ ৰাছ মহম্মদ ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যানত কৰে, যি চিনাই উপদ্বীপৰ দক্ষিণ মূৰত অৱস্থিত, পশ্চিমে চুৱেজ উপসাগৰ আৰু পূবে আকাবা উপসাগৰ, আৰু প্ৰবাল প্ৰাচীৰ আৰু সংশ্লিষ্ট প্ৰাণীৰে সমৃদ্ধ। তেওঁ অষ্ট্ৰেলিয়াৰ গ্ৰেট বেৰিয়াৰ ৰিফৰ লিজাৰ্ড আইলেণ্ড ৰিচাৰ্চ ষ্টেচনত তেওঁৰ পৰীক্ষাগাৰৰ পৰীক্ষা-নিৰীক্ষা চলায়।
তেওঁৰ ক্ষেত্ৰ গৱেষণা পদ্ধতি যথেষ্ট ঈৰ্ষণীয় ৷ ইয়াত অন্তৰ্ভুক্ত থাকে পানীৰ তলত লিখা শ্লেট, পেঞ্চিল আৰু ষ্টপৱাচৰ সৈতে স্কুবা ডাইভিং আৰু পৰিষ্কাৰ কৰা ষ্টেচনবোৰত চলি থকা ঘটনাবোৰ ৰেকৰ্ডিং কৰা বিভিন্ন কেমেৰা সমূহ ৷ তেওঁৰ পৰীক্ষাগাৰৰ গৱেষণা পদ্ধতিও অত্যাধুনিক।
তেওঁৰ গৱেষণাত প্ৰকাশ পাইছে যে পৰিষ্কাৰ-মাছৰ পাৰস্পৰিকতাই এক মুক্ত বজাৰ হিচাপে কাম কৰে, য’ত গ্ৰাহকসকলে তেওঁলোকে বিচৰা সেৱা প্ৰাপ্ত কৰিবলৈ আহে আৰু পৰিষ্কাৰকৰ্তাই সেই সেৱা প্ৰদান কৰে। বজাৰৰ উপমা গভীৰভাৱে চলি আছে। দুয়োটা দলে সাধাৰণতে সহযোগিতা কৰে, অৱশ্যে তেওঁলোক দুয়োৱে দুয়োকে কেতিয়াবা প্ৰতাৰণাও কৰে। যদি পৰিষ্কাৰকৰ্তাসকলে কেৱল এক্টোপৰজীৱী আৰু যিকোনো মৃত ছাল খাই পেলায়, ই গ্ৰাহকসকলক যথেষ্ট লাভান্বিত কৰিব আৰু পৰিষ্কাৰকৰ্তাসকল কেৱল কিছু পৰিমাণে উপকৃত হ’ব। পৰিষ্কাৰকৰ্তাসকলে ইয়াৰ পৰিৱৰ্তে এক্টোপৰজীৱীৰ সলনি শ্লেষ্মাৰ সুৰক্ষামূলক স্তৰ খাবলৈ পছন্দ কৰিব, কিন্তু এয়া গ্ৰাহকৰ বাবে ভাল নহয়। যদি পৰিষ্কাৰকৰ্তাই শ্লেষ্মা বা স্বাস্থ্যকৰ কলা খায়, গ্ৰাহকে এনে প্ৰৱঞ্চনাৰ প্ৰতিক্ৰিয়াস্বৰূপে প্ৰতিশোধ ল’ব পাৰে। যদি গ্ৰাহক এজন চিকাৰী মাছ, ই অৱশ্যে ভুল পৰিষ্কাৰকৰ্তাক খাব পাৰে।
যেতিয়া পৰিষ্কাৰকৰ্তাসকলে প্ৰতাৰণা কৰে আৰু কিছু শ্লেষ্মা কামোৰে, গ্ৰাহকে ইয়াক লক্ষ্য কৰে আৰু জোকাৰি দিয়ে। সম্ভৱতঃ ই পৰিষ্কাৰকৰ্তাসকলক কয় যে তেওঁলোকৰ অবৈধ আচৰণ চিনাক্ত কৰা হৈছে, আৰু তাৰ পিছত পৰিষ্কাৰকৰ্তাসকলে গ্ৰাহকসকলক এক স্বকীয় ধৰণে আঘাত কৰি সন্তুষ্ট কৰা যেন লাগে, এক আশ্বাসমূলক মালিচৰ দৰে।
বেছিভাগ সময়তে, উভয় পক্ষৰে সহযোগিতা থাকে ৷ কেতিয়াবা দেখা যায় পৰিষ্কাৰকৰ্তাসকলে তেওঁলোকৰ পছন্দৰ খাদ্য (শ্লেষ্মা) খোৱাৰ পৰা বিৰত থাকে আৰু তেওঁলোকৰ কম পছন্দৰ খাদ্য (এক্টোপৰজীৱী)ক আহাৰ হিচাপে গ্ৰহন কৰে। পৰিষ্কাৰকাৰী মাছৰ গ্ৰাহকৰ সৈতে পাৰস্পৰিক সম্পৰ্ক আৰু কাৰ্য্যাৱলী সঁচাকৈয়ে আকৰ্ষণীয় ।
