ইতিমধ্যে পৃথিৱীৰ মাধ্যাকৰ্ষণৰ পৰিসৰ অতিক্ৰম কৰিছে চন্দ্ৰযান-৩ –এ ৷ এইবাৰ ‘চন্দ্ৰযান-৩’ চন্দ্ৰৰ কক্ষপথত প্ৰৱেশ কৰিব ৷ ভাৰতীয় মহাকাশ গৱেষণা সংস্থাৰ তথ্য অনুসৰি শনিবাৰে সন্ধিয়া ই চন্দ্ৰৰ মহাকৰ্ষণ ক্ষেত্ৰত প্ৰৱেশ কৰাৰ সম্ভাৱনা আছে। পৰৱৰ্তী পদক্ষেপত চন্দ্ৰৰ আকৰ্ষণ ব্যৱহাৰ কৰি ক্ৰমান্বয়ে গতি হ্ৰাস কৰি চন্দ্ৰপৃষ্ঠৰ পৰা ১০০ কিলোমিটাৰ দূৰত্বত অৱতীর্ণ হ’ব চন্দ্ৰযান-৩। শনিবাৰে চন্দ্ৰত ভৰি দিয়া প্ৰথমজন আমেৰিকান মহাকাশচাৰী নীল আৰ্মষ্ট্ৰংৰ জন্মদিন।
ইয়াৰ পিছত ইছৰোৰ তৃতীয় চন্দ্ৰ অভিযানৰ আটাইতকৈ কঠিন পৰ্যায়। ২৩ আগষ্টৰ সন্ধিয়া ৫:৪৭ বজাত ৰভাৰ প্ৰজ্ঞানৰ পৰা লৈ ‘চফ্ট লেণ্ডিং’ কৰিব লেণ্ডাৰ বিক্ৰমে। চাৰি বছৰ আগতে ইছৰোৰ ‘চন্দ্ৰযান-২’ অভিযান সেই পৰ্যায়ত বিফল হৈছিল। ১৪ জুলাইৰ দুপৰীয়া ২:৩৫ বজাত অন্ধ্ৰ প্ৰদেশৰ শ্ৰীহৰিকোটাৰ সতীশ ধৱন মহাকাশ কেন্দ্ৰৰ লঞ্চ পেডৰ পৰা চন্দ্ৰযান-৩ সফলতাৰে উৎক্ষেপণ কৰা হয়। ইতিমধ্যে ইছৰোৰ এই মহাকাশযানখনে পাঁচবাৰ সফলতাৰে কক্ষপথ সলনি কৰিছে।
ইছৰোৰ সূত্ৰ অনুসৰি শনিবাৰে সন্ধিয়া ৭ বজাৰ ভিতৰত ‘চন্দ্ৰযান-৩’ই নিজৰ কক্ষপথ সলনি কৰি চন্দ্ৰৰ মাধ্যাকৰ্ষণ শক্তিৰ তলত উপনীত হোৱাৰ কথা। কিন্তু চূড়ান্ত সফলতাৰ বাবে আৰু বহুত ‘পথ’ যাবলগীয়া আছে। চন্দ্ৰৰ দক্ষিণ মেৰুৰ ‘চন্দ্ৰযান-৩’ৰ পৰা অহা লেণ্ডাৰ বিক্ৰমে যদি চন্দ্ৰৰ মাটিত সফলতাৰে স্পৰ্শ কৰিব পাৰে আৰু তাৰ পিছত ৰভাৰ প্ৰজ্ঞানে সঠিকভাৱে অৱতৰণ কৰিব পাৰে, তেন্তে ভাৰতীয় মহাকাশ অভিযানৰ ইতিহাসে এক নতুন মাত্ৰা লাভ কৰিব। তেনে ক্ষেত্ৰত চীনৰ পিছত আন যিকোনো দেশৰ মহাকাশযানে যোৱা দশকত চন্দ্ৰত সফলতাৰে অৱতৰণ কৰিব। এই তালিকাত আমেৰিকা, ৰাছিয়া আৰু চীনৰ পিছত চতুৰ্থখন দেশ হিচাপে স্থান লাভ কৰিব ভাৰতে।
বিশেষজ্ঞসকলে কয় যে সংখ্যাৰ ভুলৰ বাবে যদি ‘চন্দ্ৰযান-৩’ চন্দ্ৰৰ কক্ষপথত উপনীত হ’ব নোৱাৰে তেন্তে ই পুনৰ পৃথিৱীৰ কক্ষপথলৈ ঘূৰি আহিব। কিন্তু তাৰ পৰাই তেওঁক পুনৰ চন্দ্ৰলৈ পঠিয়াবলৈ আৰু ইন্ধন নাথাকিব। তেনে ক্ষেত্ৰত ‘চন্দ্ৰযান-৩’ক ‘লোষ্ট মিছন’ বা বিফল মিছন হিচাপে গণ্য কৰা হ’ব। তেনে ক্ষেত্ৰত ‘চন্দ্ৰযান-৩’ই পৃথিৱীখনক চিৰদিনৰ বাবে প্ৰদক্ষিণ কৰিবনে? বিশেষজ্ঞসকলে কয়, তেতিয়া ইছৰ’ই পৃথিৱীৰ কক্ষপথৰ পৰা ‘চন্দ্ৰযান-৩’ক পৃথিৱীৰ পৃষ্ঠলৈ ঘূৰাই অনাৰ চেষ্টা কৰিব।
প্ৰসংগক্ৰমে ২০১৯ চনৰ ৭ জুলাইত চন্দ্ৰযান-২ৰ পৰা চন্দ্ৰৰ দক্ষিণ মেৰুৰ ওচৰৰ ‘চিম্পলেছ এন’ আৰু ‘মেংগিনাছ চি’ নামৰ দুটা ক্ৰেটাৰৰ মাজত (এইবাৰ দক্ষিণ মেৰু অঞ্চলত অৱতৰণ কৰিব) চন্দ্ৰযান-২ৰ পৰা অৱতৰণ কৰাৰ চেষ্টা কৰিছিল। . কিন্তু সফল নহ’ল। ৰভাৰ প্ৰজ্ঞানক পেটত লৈ অৱতৰণ কৰাৰ তিনি মিনিট পূৰ্বে বিক্ৰম নিৰুদ্দেশ হয়। তিনিমাহ ধৰি আমেৰিকাৰ মহাকাশ গৱেষণা সংস্থা নাছাই বিক্ৰমৰ অৱশিষ্টৰ সন্ধান অব্যাহত ৰাখিছিল। কিন্তু তেওঁলোকে কোনো ধৰণে চিনাক্ত কৰিব পৰা নাছিল। শেষত লুনাৰ ৰিকনেছান্স অৰ্বিটাৰ (LRO) য়ে তোলা এখন ছবি শ্বেয়াৰ কৰি নাছাই বিশ্বৰ পৰা সহায় বিচাৰে। সেই ছবিখন দেখি চেন্নাইৰ এজন মেকানিকেল ইঞ্জিনিয়াৰে বিক্ৰমৰ ধ্বংসাৱশেষ চিনাক্ত কৰিলে।
