আজি ভাষাৰ ওজা হেমচন্দ্ৰ বৰুৱাৰ ওপজা দিন । ১৮৩৫ চনৰ আজিৰ দিনটোতে যোৰহাটত তেওঁৰ জন্ম হৈছিল । বিভিন্ন প্ৰতিকূলতাকো নেওচি তেওঁ অসমীয়াৰ উপৰি সংস্কৃত, হিন্দী আৰু ইংৰাজী ভাষাৰ জ্ঞান আহৰণ কৰিছিল । তেওঁ গোলাঘাটৰ ৰাজহ বিভাগৰ পেচকাৰ পদত সোমাই পিছলৈ গুৱাহাটীত ন্যায়িক আদালতৰ অনুবাদক (কাকতী) হিচাপে যোগদান কৰে । তাতেই তেওঁ অধীক্ষক পদলৈ পদোন্নতি পায় । কিছুকাল তেওঁ ‘আছাম নিউজ’ কাকতৰো সম্পাদক আছিল । অৰুণোদই সংবাদ পত্ৰৰ সৈতেও জড়িত আছিল । তেওঁৰ অমৰ কীৰ্তি হেমকোষ অভিধান । তেওঁ এগৰাকী সমাজ সংস্কাৰকো আছিল । অসমীয়া ব্যাকৰণ, তুলনামূলক ব্যাকৰণ, কানীয়াৰ কীৰ্তন, বাহিৰে ৰং চং ভিতৰে কোৱাভাতুৰী আদি তেওঁৰ অন্যতম প্ৰকাশিত পুথি । ভাষাৰ ওজালৈ আমাৰ প্ৰণাম ।
আজি ৰোমাণ্টিক যুগৰ প্ৰথমগৰাকী মহিলা কবি যমুনেশ্বৰী খাটনিয়াৰৰ স্মৃতি দিৱস । ঘৰৰ পৰাই পঢ়া-শুনা কৰি মাধ্যমিক শিক্ষা সমাপ্ত কৰাৰ পিছত তেওঁ মুদৈজানত এখন বালিকা বিদ্যালয় স্থাপন কৰি তাতেই শিক্ষকতা কৰিবলৈ লয় । স্ত্ৰীশিক্ষাৰ সুযোগ নথকা সময়ত তেওঁ এনেদৰে বালিকা বিদ্যালয় স্থাপন কৰি সাহসিকতাৰ পৰিচয় দিছিল । ১৯১৯ চনত তেওঁৰ প্ৰথম কবিতা পুথি ‘অৰুণ’ প্ৰকাশ পায় । বাঁহী, অকণ, প্ৰভাত আদি আলোচনীত তেওঁৰ কবিতা প্ৰকাশ পাইছিল । মাথোঁ ২৫ বছৰ বয়সতে তেওঁৰ অকাল বিয়োগ ঘটে । মৃত্যুৰ পূৰ্বে তেওঁ সাৱিত্ৰী আৰু কিংলিয়েৰ নামৰ দুখন কবিতা পুথিৰ পাণ্ডুলিপি প্ৰস্তুত কৰি থৈ গৈছিল । ১৯২৪ চনৰ আজিৰ দিনটোতে তেওঁৰ দেহাৱসান ঘটে । কবিগৰাকীলৈ আমাৰ প্ৰণাম ।
আজি অসম আন্দোলনৰ প্ৰথমগৰাকী শ্বহীদ খৰ্গেশ্বৰ তালুকদাৰৰ স্মৃতি দিৱস । তেওঁ সদৌ অসম ছাত্ৰ সন্থাৰ সক্ৰিয় কৰ্মী আছিল । অসম আন্দোলনৰ আৰম্ভণিতে ১৯৭৯ চনৰ আজিৰ দিনটোতে লোকসভা নিৰ্বাচনৰ বৰপেটা সমষ্টিৰ প্ৰাৰ্থী এগৰাকীক মনোনয়ণপত্ৰ দিবলৈ যোৱাৰ পথত সদৌ অসম ছাত্ৰ সন্থাৰ আহ্বান মৰ্মে বাধা দিবলৈ যাওঁতে পুলিচৰ গুলীত তেওঁ শ্বহীদ হয় । সেইসময়ত তেওঁ সৰুপেটাৰ বি এইছ বি কলেজৰ প্ৰাক-বিশ্ববিদ্যালয় দ্বিতীয় বাৰ্ষিকৰ ছাত্ৰ আছিল । শ্বহীদগৰাকীলৈ আমাৰ প্ৰণাম ।
